- Φλαβονοειδή
-
by Κων. Θ. Τέμπος
Τι είναι τα φλαβονοειδή;
Τα φλαβονοειδή είναι μια από τις μεγαλύτερες οικογένειες θρεπτικών ουσιών και περιλαμβάνουν πάνω από 6.000 μέλη.
Είναι γνωστά για τα αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη οφέλη τους στην υγεία, καθώς και για την συμβολή τους στο ζωηρό χρώμα που έχουν πολλές από τις τροφές που καταναλώνουμε (π.χ. το μπλε στα βακκίνια ή το κόκκινο στα σμέουρα).
Ταξινόμηση φλαβονοειδών
Τα φλαβονοειδή, σύμφωνα με την μοριακή δομή και την μεταβολική οδό, κατανέμονται κατά κύριο λόγο σε 3 κύριες ομάδες : Φλαβονοειδή, ισοφλαβονοειδή και νεοφλαβονοειδή. Εντούτοις, μέσα σε κάθε μία από αυτές τις κύριες ομάδες βρίσκουμε διαφορετικές τάξεις, ανάλογα με τις λειτουργικές τους ομάδες :
Ανθοκυανίνες
Είναι υδατοδιαλυτές χρωστικές ουσίες που δίνουν κόκκινα, μπλε και ιώδη χρώματα σε φύλλα και λουλούδια, για παράδειγμα στα μούρα και τα φρούτα των δασών
Τανίνες
Είναι μακρομόρια (πολυμερή) που σχηματίζονται από ανθοκυανίνες. Υπάρχουν στο τσάι, έχουν στυπτική γεύση και προστατεύουν τα φυτά από τα φυτοφάγα ζώα
Φλαβόνες
Κίτρινου χρώματος, βρίσκονται σε λουλούδια όπως η primrose ή στο δέρμα των σταφυλιών
Φλαβονόλες
Υπάρχουν στα φύλλα και τα λουλούδια, παίζουν ρόλο στην προστασία από τις ακτίνες UV
Φλαβανδιόλες (Flavandiols)
Υπάρχει στις μπανάνες, το alfalfa και το mistletoe
Χαλκόνες
Προσελκύουν έντομα επικονίασης μέσω του χρωματισμού των λουλουδιών
ΤΑ ΦΛΑΒΟΝΟΕΙΔΗ ΣΤΗΝ ΚΑΝΝΑΒΗ
Η κάνναβη, εκτός από τα κανναβινοειδή και τα τερπένια, περιέχει φλαβονοειδή, μερικά από τα οποία είναι αποκλειστικά για το φυτό. Τα έντονα αρώματα, τα χρώματα και οι γεύσεις που μπορούν να αποδοθούν σε ένα συγκεκριμένο στέλεχος προκαλούνται συνήθως από τα φλαβονοειδή (και τα τερπένια) στο συγκεκριμένο φυτό.
Που βρίσκονται τα φλαβονοειδή στην κάνναβη
Τα φλαβονοειδή της κάνναβης βρίσκονται σε διαφορετικές συγκεντρώσεις, κυρίως στα άνθη, αλλά και στα στελέχη και τα φύλλα (δεν έχουν βρεθεί σε σπόρους ή ρίζες) του φυτού.
Τα άνθη της κάνναβης είναι γεμάτα από όλα τα διαφορετικά είδη χρωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των αποχρώσεων του πράσινου, του κίτρινου, του πορτοκαλί, του κόκκινου, και μερικές φορές ακόμη και του μπλε και μοβ.
Τι σκοπό έχουν τα φλαβονοειδή της κάνναβης
Τα φλαβονοειδή έχουν σκοπό να προστατεύσουν τα φυτά από τα παράσιτα, τις υπεριώδεις ακτίνες και τα φυτοφάγα ζώα, καθώς και να τους δώσουν την ιδιαίτερη προσωπικότητά τους, όσον αφορά το χρώμα, το άρωμα και την γεύση.
Τα φλαβονοειδή της κάνναβης εκφράζονται σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός φυτού κάνναβης και παίζουν βασικούς ρόλους στο φιλτράρισμα του υπεριώδους φωτός, καθώς και στην αποτροπή παρασίτων και ασθενειών.
Πόσα φλαβονοειδή περιέχει η κάνναβη
Οι πολλές διαφορετικές ποικιλίες κάνναβης περιέχουν εκατοντάδες ενώσεις (ο ακριβής αριθμός τους είναι δύσκολο να υπολογιστεί), ο καθένας με τα δικά του χαρακτηριστικά και ιδιότητες. Ωστόσο, εκτιμάται ότι τα φλαβονοειδή αντιπροσωπεύουν το 10% των συνολικών ουσιών που παράγονται από το φυτό και το 2,5% του ξηρού βάρους στα φύλλα και στα άνθη.
Από τα περισσότερα από 20 φλαβονοειδή που έχουν βρεθεί στην κάνναβη μέχρι τώρα, οι ακόλουθες ενώσεις ξεχωρίζουν για την συγκέντρωσή τους, μερικές από τις οποίες είναι οι καλούμενες κανναφλαβίνες – αποκλειστικά γι’ αυτό το φυτό.
Φλαβονοειδή που περιέχονται στην κάνναβη
• Απιγενίνη
• β-σιτοστερόλη
• Βιτεξίνη
• Ισοβιτεξίνη
• Κανναφλαβίνες Α, Β και Γ
• Κεμπφερόλη
• Κερσετίνη
• Λουτεολίνη
• Οριεντίνη
Απιγενίνη (apigenin)
Δρα σε υποδοχείς GABA (όπως τα κανναβινοειδή), παρέχοντας ηρεμιστικές και αγχολυτικές δράσεις.
Επιπλέον, είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στις μεταμοσχεύσεις οργάνων γιατί μειώνουν τις ανεπιθύμητες ενέργειες της κυκλοσπορίνης Α, ενός ανοσοκατασταλτικού φαρμάκου που χρησιμοποιείται σ’ αυτές τις περιπτώσεις.
Οι μελέτες στα τρωκτικά έχουν δείξει ακόμα ότι έχει αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες, εμποδίζοντας την ανάπτυξη των όγκων.
Βήτα-σιτοστερόλη (b-sitosterol)
Απομονωμένη για πρώτη φορά από το φυτό της κάνναβης, μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης και αποτρέπει την στεφανιαία νόσο.
Βιτεξίνη (vitexin)
Βρίσκεται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις στα φυτάρια απ’ ό, τι σε ενήλικα φυτά και μπορεί να βοηθά στην αναστολή της υπεροξειδάσης του θυρεοειδούς και στην θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας.
Ισοβιτεξίνη (isovitexin)
Είναι μία φλαβόνη με ιδιότητες παρόμοιες με την βιτεξίνη.
Κανναφλαβίνες A, B & C
Παράγονται αποκλειστικά από τα φυτά της κάνναβης και δρουν στην οδό της φλεγμονής των προσταγλανδινών, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν αντιφλεγμονώδη δράση (που έχει βρεθεί σε εργαστήρια) μεγαλύτερη από ό, τι για παράδειγμα η ασπιρίνη.
Επιπλέον, το αποτέλεσμα αυτό, το οποίο μοιράζεται με άλλα τερπένια και κανναβινοειδή, δημιουργεί μεγαλύτερη συνέργεια μεταξύ αυτών των διαφορετικών ουσιών. Μέχρι στιγμής, οι περισσότερες μελέτες έχουν επικεντρωθεί στην κανναφλαβίνη Α.
Κεμπφερόλη (Kaempferol)
Χρήσιμη στη θεραπεία της κατάθλιψης, όπως ορισμένα κανναβινοειδή. Θεωρείται ότι δρα προληπτικά στη στεφανιαία νόσο ή τον καρκίνο, καθώς και ότι έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Κερσετίνη (quercetin)
Βρίσκεται σε σχεδόν όλα τα φυτά, παρέχοντας αντιφλεγμονώδη, αντιμεταλλαξιογόνα, αντι-ιικά, αντιμυκητιασικά και αντιοξειδωτικά αποτελέσματα.
Λουτεολίνη (luteolin)
Εχει παρόμοια δράση με την οριεντίνη και φαίνεται επίσης να συνυπάρχει με τις άλλες ενώσεις.
Οριεντίνη (orientin)
Βρίσκεται συχνά στην κάνναβη και είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, ένας αληθινός καθαριστής ελεύθερων ριζών.
Έχει επίσης αντιβιοτικές και αντιφλεγμονώδεις, καθώς και αντικαρκινικές, ιδιότητες.
Ιδιότητες και εφαρμογές φλαβονοειδών
Φυσιολογικά, αν και η CBD δεν είναι ψυχοδραστική, οι επιδράσεις των πολυφαινολικών αυτών μεταβολιτών παίζουν τον ρόλο τους στο αποκαλούμενο «φαινόμενο εμπλοκής», όπου οι διάφορες ενώσεις που υπάρχουν στην κάνναβη συνεργάζονται μεταξύ τους και διαμορφώνουν τις ιδιότητές τους.
Επιπλέον, τα φλαβονοειδή είναι γνωστά από μόνα τους για τις αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητές τους, τα οφέλη που αισθάνονται τα ζώα και οι άνθρωποι όταν τρέφονται με φυτά, φρούτα ή λαχανικά.
Εάν θέλετε να επωφεληθείτε από τις ιδιότητές τους με την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι τα φλαβονοειδή βρίσκονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις συνήθως στο φλοιό και ότι καταστρέφονται σχεδόν όλα όταν μαγειρεύετε φαγητό δεδομένου ότι είναι υδατοδιαλυτά, που σημαίνει ότι είναι καλύτερο να τρώτε αυτά τα τρόφιμα ωμά.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Studies and publications on flavonoids consulted for this article:
Cannabis sativa: The Plant of the Thousand and One Molecules, Christelle M. Andre, Jean-Francois Hausman, Gea Guerriero
Medicinal Properties of Cannabinoids, Terpenes, and Flavonoids in Cannabis, and Benefits in Migraine, Headache, and Pain: An Update on Current Evidence and Cannabis Science, Baron EP
Polyketide synthases in Cannabis sativa L., Isvett Josefina Flores Sanchez
Cannabis Pharmacology: The Usual Suspects and a Few Promising Leads. Advances in Pharmacology, Russo, E., Marcu, J.
New Methods for the Comprehensive Analysis of Bioactive Compounds in Cannabis sativa L. (hemp), Federica Pellati, Virginia Brighenti, Johanna Sperlea, Stefania Benvenuti
Flavonoid Glycosides and Cannabinoids from the Pollen of Cannabis sativa L., Samir A. Ross, Mahmoud A. ElSohly, Gazi N. N. Sultana, Zlatko Mehmedic, Chowdhury F. Hossain, Suman Chandra
PKS Activities and Biosynthesis of Cannabinoids and Flavonoids in Cannabis sativa L. Plants, Isvett Josefina Flores-Sanchez, Robert Verpoorte
Flavonoid variation in Cannabis L., M.N Clarck, Bruce A. Bohm
Biologically active cannabinoids from high-potency Cannabis sativa, Radwan MM, Elsohly MA, Slade D, Ahmed SA, Khan IA, Ross SA