• 121
  • 0

ΕΠΙΛΗΨΙΑ

Γενικά περί επιληψίας

Η επιληψία είναι μια ομάδα νευρολογικών διαταραχών χαρακτηριζόμενων από επιληπτικές κρίσεις.

Στην επιληψία, η δραστηριότητα των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου διαταράσσεται, προκαλώντας σπασμούς, κρίσεις, παράξενες αισθήσεις και απώλεια της συνείδησης. Το άτομο που εμφανίζει μία κρίση δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει επιληψία. Εάν όμως έχει 2 ή περισσότερες κρίσεις τότε μπορούμε να πούμε ότι όντως έχει επιληψία.

Αιτιολογία

Σύμφωνα με το National Institute of Neurological Disorders and Stroke, η επιληψία οφείλεται πιθανώς σε διαταραχή των διασυνδέσεων του εγκεφάλου, σε ανισορροπία των νευροδιαβιβαστών (χημικές ουσίες νευρικής σηματοδότησης) ή σε αλλαγές σε σημαντικά κύτταρα του εγκεφάλου που ονομάζονται κανάλια, ή σε οποιονδήποτε συνδυασμό αυτών των παραγόντων.

Οι ανωμαλίες αυτές μπορεί να οφείλονται σε γενετικούς παράγοντες, κακώσεις του κρανίου, διαταραχές του εγκεφάλου, μολυσματικές παθήσεις, προγεννητικό τραυματισμό και αναπτυξιακές διαταραχές.

Θεραπεία επιληψίας

Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για την επιληψία. Οι επιληπτικές κρίσεις αντιμετωπίζονται σήμερα με φάρμακα, προσαρμογή της διατροφής, συσκευές και, σε ορισμένες περιπτώσεις, χειρουργικές επεμβάσεις.

Η επιληψία πρέπει να θεραπεύεται με κάποιο τρόπο, γιατί οι κρίσεις μπορεί να προκαλέσουν πτώση και είναι επικίνδυνες κατά την οδήγηση ή στο κολύμπι.

Οι σοβαρές επιληψίες της παιδικής ηλικίας που χαρακτηρίζονται από συχνές κρίσεις μπορεί να προκαλέσουν καθυστέρηση της νευρικής ανάπτυξης και εξασθένηση της ποιότητας ζωής. Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι επιληπτικές κρίσεις, εάν είναι παρατεταμένες, μπορεί να οδηγήσουν σε ανεξήγητο θάνατο.

Τα παραδοσιακά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της επιληψίας συχνά έχουν πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες. Από τα περίπου 150.000 άτομα με επιληψία στις ΗΠΑ, περίπου το ένα τρίτο θα εμφανίσει επιληπτικές κρίσεις που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με παραδοσιακά φάρμακα.

ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΚΑΝΝΑΒΙΔΙΟΛΗ

Οι έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η κανναβιδιόλη είναι μια καλά ανεκτή και πολλά υποσχόμενη θεραπευτική αγωγή που έχει αποδείξει την ικανότητά της να μειώνει ή ακόμη και να εξαλείφει τις επιληπτικές κρίσεις.

Τα κανναβινοειδή που υπάρχουν στην κάνναβη έχουν αντισπασμωδικές δράσεις σε προκλινικές και προκαταρκτικές μελέτες σε ανθρώπους, ενώ προκαλούν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από τα αντιεπιληπτικά φάρμακα.

Η ικανότητα της CBD να μειώνει ή να εξαλείφει τις επιληπτικές κρίσεις οφείλεται στο γεγονός ότι αλληλεπιδρά με τον κανναβινοειδή υποδοχέα CB1, ο οποίος ελαττώνει την νευροδιαβίβαση και την νευρωνική διεγερσιμότητα.

ΜΕΛΕΤΕΣ – ΕΡΕΥΝΕΣ

Μελέτη Devinsky O et al, 2014

Ο Dr. Orrin Devinsky, Νευρολόγος, διευθυντής του Περιφερειακού Κέντρου Επιληψίας του NYU Langone, μελετά την δράση των κανναβινοειδών στην επιληψία εδώ και πολλά χρόνια.

Στην τελευταία επιστημονική του έρευνα, που δημοσιεύθηκε  στο τεύχος Φεβρουαρίου του περιοδικού Epilepsy and Behavior, μελετήθηκαν όλες οι προηγούμενες αναφορές περιστατικών, μικρές σειρές και έρευνες που αναφέρονταν στα κανναβινοειδή και την επιληψία [Devinsky O et al, 2014]. Η έρευνα αυτή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η CBD και η THC έχουν αντιεπιληπτική δράση.

Ειδικότερα, η CBD έχει αποδειχθεί ότι είναι ευεργετική στα παιδιά με σύνδρομα Dravet και Lennox-Gastaut, δύο εξαιρετικά σοβαρές επιληπτικές διαταραχές που είναι δύσκολο να αντιμετωπισθούν.

Ενώ υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα των κανναβινοειδών, ο Devinsky και η ερευνητική του ομάδα τόνισαν την ανάγκη για περισσότερες κλινικές δοκιμές για να αποδειχθεί η ευεργετική δράση των κανναβινοειδών στην επιληψία.

Μελέτη Garza Morales, 2016

Μια μελέτη από τον Νευρολόγο Dr. Garza Morales διεπίστωσε ότι η CBD μειώνει την συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων στο 84% των παιδιών με επιληψία [Saul Garza Morales, 2017].

Από τον Ιανουάριο του 2016 έως τον Φεβρουάριο του 2017, ο Dr. Garza εξέτασε 39 ασθενείς με σύνδρομο Lennox-Gastaut, μια σπάνια νευρολογική διαταραχή που προκαλεί επιληπτικές κρίσεις στα μικρότερα παιδιά. Οι ασθενείς της μελέτης είχαν πάρει τουλάχιστον 3 παραδοσιακά αντιεπιληπτικά φάρμακα χωρίς να έχουν δει βελτίωση στις επιληπτικές τους κρίσεις.

Τα παιδιά πήραν 5-7 mg/kg ελαίου κάνναβης (hemp) καθαρής CBD 100% (απαλλαγμένης από THC) για 6 τουλάχιστον μήνες. Από τους 39 συμμετέχοντες. οι 33 εμφάνισαν μείωση των επιληπτικών κρίσεων κατά 50% ή και περισσότερο. Το 53%  εμφάνισε συνολική μείωση των κρίσεων σε ποσοστό 75%. Επτά από τους ασθενείς εμφάνισαν πλήρη εξάλειψη των επιληπτικών κρίσεων σε διάστημα 4 μηνών.

Οι τύποι επιληπτικών κρίσεων που ανταποκρίθηκαν καλύτερα στην CBD ήταν οι ατονικές, οι απούσες και οι γενικευμένες τονικές, οι οποίες μειώθηκαν από 30-100%. Οι εστιαζόμενες επιληπτικές κρίσεις μειώθηκαν λιγότερο, από 0-70%.

Επειδή το σύνδρομο Lennox-Gastaut προκαλεί τέτοιες συχνές κρίσεις, σχεδόν όλα τα παιδιά με το σύνδρομο αυτό αναπτύσσουν μαθησιακά προβλήματα, διανοητική υστέρηση και προβλήματα συμπεριφοράς.

Τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι η CBD μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής σε παιδιά με σοβαρή επιληψία σε ποσοστό 89%. Το 43% των ασθενών παρουσίασε αύξηση της εγρήγορσης, το 40%, της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, και το 30%, της προσοχής. Κανένας από τους ασθενείς της μελέτης δεν ανέφερε παρενέργειες.

Μελέτη Carlos G Aguirre Velazquez, 2019

Στη άλλη μελέτη, ο Dr. Carlos Aguirre Velazquez διεπίστωσε ότι το έλαιο CBD μειώνει τους σπασμούς στο 81% των παιδιών με επιληψία [Carlos G Aguire Velaskez, 2019].

Μελέτη Hill TD et al, 2013

Σε μια προκλινική δοκιμή, η κάνναβη είχε σημαντική αντισπασμωδική δράση σε ποντικούς και αρουραίους [Hill TD et al, 2013].

Μελέτη ερωτηματολόγιου

Σε μία μελέτη ερωτηματολογίου, το 85% των γονέων ανέφερε μείωση της συχνότητας των επιληπτικών κρίσεων του παιδιού τους με την χρήση της κάνναβης. Το 11% των γονέων αυτών ανέφεραν ότι το παιδί τους απαλλάχτηκε τελείως από τις κρίσεις, ενώ το 42% ότι  η συχνότητα των κρίσεων μειώθηκε πάνω από 80%. Οι γονείς ανέφεραν επίσης ότι τα παιδιά τους είχαν πρόσθετα ευεργετικά αποτελέσματα με την χρήση της κάναβης, όπως αύξηση της εγρήγορσης, καλύτερη διάθεση και καλύτερο ύπνο.

Μελέτη Hussain SA et al, 2015

Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι η κάνναβη εμείωσε την συχνότητα των κρίσεων στο 85% των παιδιών με επιληψία, ενώ το 14% παρουσίασε πλήρη ελευθερία κρίσεων. Τα παιδιά ανέφεραν επίσης βελτίωση στον ύπνο (53%), εγρήγορση (71%) και διάθεση (63%), ενώ υποβλήθηκαν σε θεραπεία με CBD [Hussain SA et al, 2015].

Μελέτη Porter BE and Jacobson C, 2013

Μία άλλη μελέτη ερωτηματολόγιου διεπίστωσε ότι τα παιδιά με επιληψία χρησιμοποίησαν, κατά μέσον όρο, 12 διαφορετικά αντιεπιληπτικά φάρμακα λόγω αναποτελεσματικότητας ή απαράδεκτων επιπλοκών, προτού βρουν καλό αποτέλεσμα με την κάνναβη [Porter BE and Jacobson C, 2013].

Η εμπλουτισμένη με CBD κάνναβη μείωσε την συχνότητα  των κρίσεων στο 85% των παιδιών, ενώ το 14% απαλλάχθηκε πλήρως από τις κρίσεις. Τα παιδιά είχαν επίσης βελτίωση στον ύπνο (53%), την εγρήγορση (71%) και την διάθεση (63%).

Η θεραπεία με κάνναβη εμείωσε την συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων στο 84% των παιδιών, ενώ το 11% απαλλάχθηκε πλήρως από τις κρίσεις. Επιπλέον τα παιδιά είχαν αύξηση της εγρήγορσης, καλύτερη διάθεση και βελτίωση του ύπνου.

Maa E and Figi P, 2014 (περιγραφή περίπτωσης)

Σε ένα νεαρό επιληπτικό κορίτσι η ιατρική κάνναβη εμείωσε την συχνότητα των κρίσεων από 50 σχεδόν ημερησίως, σε σε 2-3 νυκτερινούς σπασμούς τον μήνα.

Παράλληλα, επέτρεψε στο παιδί να διακόψει τα αντιεπιληπτικά φάρμακα που έπαιρνε ταυτόχρονα [Maa E and Figi O, 2014].

Μελέτη dos Santos RG et al, 2015

Μία άλλη μελέτη διεπίστωσε επίσης ότι η CBD και άλλα κανναβινοειδή έχουν αντιεπιληπτική δράση [dos Santos RG et al, 2015].

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣ

ü Devinsky O, Cilio MR, Cross H, Fernandez-Ruiz J, French J, Hill C, et al. (2014). Cannabidiol: pharmacology and potential therapeutic role in epilepsy and other neuropsychiatric disorders.  Epilepsia 55; 791–802.

ü Study results – Cannabis Treatment for Seizure Activity with Lennox Gastaut Syndrome Patients Study Performed by DR. SAÚL GARZA MORALES Institute(s). Article (PDF Available) in Neurology Research International 2017(1-2):1-5 · March 2017.

ü Hill TDCascio MGRomano BDuncan MPertwee RGWilliams CMWhalley BJHill AJ. Cannabidivarin-rich cannabis extracts are anticonvulsant in mouse and rat via a CB1 receptor-independent mechanism. Br J Pharmacol. 2013 Oct;170(3):679-92.

ü Hussain SAZhou RJacobson CWeng JCheng ELay JHung PLerner JTSankar R. Perceived efficacy of cannabidiol-enriched cannabis extracts for treatment of pediatric epilepsy: A potential role for infantile spasms and Lennox-Gastaut syndrome. Epilepsy Behav. 2013 Dec;29(3):574-7

ü Hussain SA, Zhou R, Jacobson C, et al. Perceived efficacy of cannabidiol-enriched cannabis extracts for treatment of pediatric epilepsy: a potential role for infantile spasms and Lennox-Gastaut syndrome. Epilepsy Behav. 2015;47:138–41.

ü Porter BE1, Jacobson C. Report of a parent survey of cannabidiol-enriched cannabis use in pediatric treatment-resistant epilepsy. Epilepsia. Volume 55, Issue 6, 2013.

ü The case for medical marijuana in epilepsy. Edward Maa Paige Figi. First published: 22 May 2014 https://doi.org/10.1111/epi.12610. Journal Expert  Opinion on Pharmacotherapy Volume 16, 2015 – Issue 13

ü dos Santos RG1, Hallak JELeite JPZuardi AWCrippa JA. Phytocannabinoids and epilepsy. J Clin Pharm Ther. 2015 Apr; 40(2):135-43.

Avatar

Author

Κων. Θ. Τέμπος

Ιατρός Ρευματολόγος - Παιδορευματολόγος, Βοτανοθεραπευτής, Ολιστικός Ιατρός, π. Διευθυντής Ρευματολογικής Κλινικής Νοσοκομείου "ΚΑΤ" Κηφισιάς, π. Πρόεδρος Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας, Ιατρικός Συγγραφέας, Λογοτέχνης, Μέλος Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών και Ένωσης Ελλήνων Ιατρών Λογοτεχνών

Add Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *