Ρευματοειδής αρθρίτιδα

ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος η οποία επηρεάζει το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Μπορεί να προκαλέσει απώλεια της λειτουργικότητας, διόγκωση, δυσκαμψία, πόνο και τελικά καταστροφή των αρθρώσεων.

Περίπου 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι στις ΗΠΑ έχουν ρευματοειδή αρθρίτιδα (RA), τα ¾ των οποίων είναι γυναίκες.

Η ΡΑ προσβάλλει συνήθως τα χέρια, τα πόδια, τους καρπούς, τους αγκώνες, τα γόνατα και τους αστραγάλους. Η φλεγμονή μπορεί να βλάψει και άλλα όργανα και μέρη του σώματος, όπως η καρδιά και οι πνεύμονες, γι’ αυτό και θεωρείται συστηματική (ολόκληρου του  σώματος) νόσος.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Έχει αναπτυχθεί ευρύ φάσμα φαρμακευτικών φαρμάκων για την θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Οι επιλογές περιλαμβάνουν :

Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Τα ΜΣΑΦ (ιβουπροφαίνη, δικλοφαινάκη, νιμεσουλίδη, κ.ά.), όταν λαμβάνονται από το στόμα ή εφαρμόζονται τοπικά στις πάσχουσες αρθρώσεις, ανακουφίζουν από τον πόνο. Όταν χορηγούνται από το στόμα έχουν γρήγορη και ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση ενώ περιμένουμε να δράσουν τα DMARDs. 

Τροποποιητικά της νόσου φάρμακα

Τα DMARDs μπορούν να επιβραδύνουν την πρόοδο της νόσου, επηρεάζοντας τόσο τις φλεγμονώδεις βλάβες, όσο και την ανώμαλη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα φάρμακα αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνουν υδροξυχλωροκίνη, μεθοτρεξάτη, λεφλουνομίδη, βιολογικούς παράγοντες και άλλα.

Παρενέργειες αντιρευματικών φαρμάκων

Ο κατάλογος των παρενεργειών των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία ΡΑ είναι μακρύς και κάπως σοβαρός, αλλά οι ασθενείς συνήθως ανέχονται καλά τα αντιρευματικά φάρμακα και αποκομίζουν μεγάλο όφελος. Ωστόσο, οι ασθενείς που θεραπεύονται με DMARDs πρέπει να είναι προσεκτικοί και να παρακολουθούνται ώστε να διαχειρίζονται με ασφάλεια την θεραπεία.

ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΚΑΝΝΑΒΗ

Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η THC έχει αναλγητικές ιδιότητες και, τόσο η THC, όσο και η CBD έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Σε πολλά ζωικά μοντέλα αρθρίτιδας η κάνναβη εμποδίζει την πρόοδο της νόσου. Σε ποντικούς με αρθρίτιδα προστατεύει τις αρθρώσεις από βλάβες, μειώνει την φλεγμονή και βελτιώνει τα συμπτώματα.

Η CBD έχει τροποποιητική δράση στη ΡΑ ;!

Στη ΡΑ, η CBD έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιαρθριτικές ιδιότητες γι’ αυτό και χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια για την ανακούφιση από τον πόνο και την φλεγμονή και, σε δόσεις 5 mg/kg ημερησίως, μπορεί να αναστείλει αισθητά την πρόοδο της νόσου.

ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΝΝΑΒΗ ΣΤΗ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Μελέτη Malfait AM et al, 2000

Η CBD είναι ικανή να αναστέλλει τον TNF-α σε ένα μοντέλο τρωκτικών με ρευματοειδή αρθρίτιδα (Malfait AM et al 2000).

Μελέτη Blake DR et al, 2006

Μια διπλή-τυφλή, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη σε 58 ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα που δεν είχαν επαρκή ανακούφιση από τον πόνο με τις παραδοσιακές θεραπείες [Blake DR et al, 2006].

Οι ασθενείς έλαβαν ένα φάρμακο με βάση την κάνναβη (σπρέι Sativex 2,7 mg THC/ 2,5 mg CBD ανά 100 μl ανά ψεκασμό), και είχαν στατιστικά σημαντική βελτίωση των αρθρικών εκδηλώσεων, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, εκτός από την δυσκαμψία. Πάντως, οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν περίπου δύο φορές πιο συνηθισμένες στην ομάδα ενεργού θεραπείας από ό, τι στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.

Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι οι στοματικοί ψεκασμοί της κάνναβης υπερέχουν του εικονικού φαρμάκου στην μείωση του πόνου σε ασθενείς με ΡΑ, αλλά ότι η δυνητική βλάβη από τις ανεπιθύμητες ενέργειες αντισταθμίζει τα οριακά οφέλη που επιτυγχάνονται με το φάρμακο αυτό.

Μελέτη Cox ML et al, 2007

Τα αποτελέσματα της μορφίνης και της THC, χωριστά και σε συνδυασμό, δοκιμάστηκαν σε ένα μοντέλο αρουραίων με φλεγμονώδη αρθροπάθεια [Cox ML et al, 2007].

Το αποτέλεσμα του φαρμάκου μετρήθηκε με την δοκιμή πίεσης στο πέλμα. Στη μέθοδο αυτή το οπίσθιο πόδι των αρουραίων εκτίθεται σε αυξανόμενη μηχανική πίεση. Η πίεση στην οποία το ζώο αποσύρει το άκρο του ορίζεται ως το όριο πίεσης του πόνου.

Ένα υψηλότερο όριο ερμηνεύεται ως μείωση του πόνου. Στη μελέτη αυτή η THC και η μορφίνη βρέθηκαν να έχουν συνεργική αλληλεπίδραση στη μείωση του πόνου, τόσο σε φυσιολογικούς, όσο και σε αρθριτικούς αρουραίους.

Μελέτη Schuelert N and McDougall JJ, 2008

Σκοπός της μελέτης αυτής ήταν να προσδιοριστεί κατά πόσον η τοπική χορήγηση του αγωνιστή των CB1 υποδοχέων αραχιδονυλο-2-χλωροαιθυλαμιδίου (ACEA) μπορεί να ρυθμίσει την αλγαισθησία σε αρθρώσεις αρουραίων ελέγχου και με πειραματική οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) [Schuelert N et al, 2008].

Η τοπική εφαρμογή του ACEA μείωσε σημαντικά το ποσοστό πυροδότησης των προσαγωγών νευρικών ινών κατά 50% στις αρθρώσεις του γόνατος ελέγχου και έως 62% στα οστεοαρθρικά γόνατα.

Η συγχορήγηση του ανταγωνιστή υποδοχέα CB1 AM251 ή του ανταγωνιστή SB366791 (transient receptor potential vanilloid 1 (TRPV-1) ion channel antagonist) μείωσε σημαντικά την απευαισθητοποίηση που προκάλεσε ο ACEA. Ο AM251 αύξησε σημαντικά την ταχύτητα πυροδότησης των προσαγωγών νευρικών ινών στην οστεοαρθρική άρθρωση.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι η ενεργοποίηση των περιφερειακών υποδοχέων CB1 μειώνει την μηχανική ευαισθησία των προσαγωγών νευρικών ινών σε μάρτυρες έλεγχου και τις οστεοαρθρικές αρθρώσεις.

Η παρεμπόδιση της δράσης είτε του υποδοχέα CB1 είτε του καναλιού TRPV-1 μείωσε σημαντικά την αποτελεσματικότητα του ACEA, ένδειξη ότι και οι δύο υποδοχείς εμπλέκονται στη μεσολαβούμενη από τα κανναβινοειδή αντιαλγαισθησία.

Η αυξημένη νευρική δραστηριότητα που παρατηρείται μετά από τον ανταγωνισμό των CB1 υποδοχέων δείχνει ότι απελευθερώνονται ενδοκανναβινοειδή στη διάρκεια της διαδικασίας της οστεοαρθρίτιδας. Ως εκ τούτου, οι περιφερειακοί υποδοχείς CB1 μπορεί να είναι σημαντικοί στόχοι στον έλεγχο του πόνου της ΟΑ.

Μελέτη Richardon D et al, 2008

Σε μία μελέτη, ελήφθησαν φλεγμονώδης αρθρικός ιστός και αρθρικό υγρό από 13 ασθενείς με ΡΑ και από 32 με οστεοαρθρίτιδα που είχαν υποβληθεί σε ολική αρθροπλαστική του γόνατος, όπως και αρθρικό υγρό ελήφθη από 6 φυσιολογικούς εθελοντές [Richardson D et al, 2008].

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι CB1 και CB2 υποδοχείς των κανναβινοειδών υπάρχουν στον αρθρικό ιστό των ασθενών με ΡΑ και ΟΑ. Τα ενδοκανναβινοειδή AEA και 2-AG βρέθηκαν στο αρθρικό υγρό των ασθενών με ΡΑ και ΟΑ, αλλά όχι στο αρθρικό υγρό υγιών εθελοντών, ένδειξη ότι το ενδοκανναβινοειδές σύστημα εμπλέκεται στις αρθρώσεις των ασθενών με ΡΑ και ΟΑ.

Μελέτη Aoife Gowran et al, 2010 

Σύμφωνα με την μελέτη αυτή, το κανναβινοειδές σύστημα προστατεύει από την καταστροφή του χόνδρου στις φλεγμονώδεις αρθροπάθειες και τα κανναβινοειδή δρουν στους προδρόμους των χονδροκυττάρων, τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα (MSC) [Aoife Gowran A et al, 2010].

Η ενεργοποίηση του κανναβινοειδούς συστήματος φαίνεται ότι ενισχύει την επιβίωση, την μετανάστευση και την χονδρογενή διαφοροποίηση των MSC.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ : Οι συγγραφείς της μελέτης υποστηρίζουν ότι τα κανναβινοειδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καλύτερη μηχανική αντικατάσταση του χόνδρου.

Ωστόσο, αν και τα αποτελέσματα αυτά είναι θετικά, απαιτούνται κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους για να διαπιστωθεί κατά πόσον  η CBD και άλλα κανναβινοειδή ανακόπτουν αποτελεσματικά την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας.

Μελέτη Schuelert N et al, 2011

Αυτή η μελέτη εξέτασε την επίδραση της αύξησης των επιπέδων των ενδοκανναβινοειδών στις οστεοαρθρικές αρθρώσεις αρουραίων και ινδικών χοιριδίων [Schuelert N et al, 2011].

Αρχικά, έγινε έγχυση ενός αναστολέα του FAAH (ένα ένζυμο που αποικοδομεί τα ενδοκανναβινοειδή) μέσα σε μία αρτηρία κοντά σε μίαν οστεοαρθρική άρθρωση. Η ένεση είχε σαν αποτέλεσμα την μειωμένη πυροδότηση των νευρικών ινών του πόνου όταν η άρθρωση υπερστρεφόταν.

Οι συμπεριφορικές μελέτες στους αρουραίους έδειξαν ότι η ένεση είχε ωφέλιμη δράση. Η ποσότητα του βάρους που οι αρουραίοι ήταν πρόθυμοι να σηκώσουν στα οπίσθια πόδια μειώθηκε μετά την πρόκληση της ΟΑ. Η συνεπακόλουθη ένεση του αναστολέα της FAAH μείωσε την ποσότητα της ανικανότητας των οπίσθιων ποδιών.

Μελέτη Huggins JP et al, 2012

Αυτή η τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή, διασταυρούμενη μελέτη αξιολόγησε την επίδραση ενός αναστολέα της FAAH στον πόνο σε ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα [Huggins JP et al, 2012].

Το FAAH είναι ένα ένζυμο που μεταβολίζει το ενδοκανναβινοειδές ανανταμίδιο. Η αναστολή της FAAH υποστηρίζεται ότι οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων του ανανταμιδίου και των σχετικών ενώσεων και οδηγεί σε μείωση του πόνου, όπως έχει παρατηρηθεί σε ζωικά μοντέλα ΟΑ.

Στη μελέτη αυτή, 74 ασθενείς με ΟΑ έλαβαν είτε PF-04457845 είτε ναπροξένη για διάστημα 2 εβδομάδων. Παρά την ένδειξη ισχυρής αναστολής του FAAH και αύξησης των προδρόμων των ενδοκανναβινοειδών, οι ασθενείς που έλαβαν PF-04457845 δεν είχαν διαφορά στον πόνο, συγκριτικά με πλασέμπο.

Μελέτη James Burston et al, 2013

Μία ομάδα ερευνητών στο Arthritis Research UK Pain Centre στο Πανεπιστήμιο του Νόττινχαμ έδειξε ότι η επιλεκτική στόχευση των CB2 ενδοκανναβινοειδών υποδοχέων μπορεί να μειώσει τον πόνο σε πειραματικά μοντέλα οστεοαρθρίτιδας [James J et al, 2013].

Η δράση αυτή επάγεται εν μέρει μέσω του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Η ένωση που χρησιμοποιήθηκε σ’ αυτή την μελέτη, που ονομάζεται JWH133, είναι ένα συνθετικό μόριο κανναβινοειδούς που παρασκευάζεται στο εργαστήριο και δεν προέρχεται από το φυτό κάνναβης.

Οι μελέτες του ανθρώπινου μυελού των οστών έδειξαν για πρώτη φορά την παρουσία αυτού του υποδοχέα και ότι η ποσότητα του υποδοχέα σχετίζεται με την βαρύτητα της οστεοαρθρίτιδας.

Ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, η Victoria Chapman, εξηγεί : «Αυτό το εύρημα είναι σημαντικό, καθώς οι οδοί σηματοδότησης του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου συμβάλλουν σημαντικά στον πόνο που σχετίζεται με την οστεοαρθρίτιδα. Αυτά τα νέα δεδομένα υποστηρίζουν την περαιτέρω αξιολόγηση των επιλεκτικών παρεμβάσεων που βασίζονται σε κανναβινοειδή για την θεραπεία του πόνου της οστεοαρθρίτιδας».

Μελέτη Fukuda S et al, 2014

Σε ποντικούς με ένα murine μοντέλο ρευματοειδούς αρθρίτιδας, ο επιλεκτικός αναστολέας των CB2 υποδοχέων JWH 133 μείωσε την αρθρική φλεγμονή και την καταστροφή των οστών, συγκριτικά με τους μάρτυρες [Fukuda S et al, 2014].

Η πυκνότητα των CB2 υποδοχέων βρέθηκε να είναι υψηλότερη στους ανθρώπους με ΡΑ από ό, τι με ΟΑ.

Υμενικά κύτταρα που μοιάζουν με ινοβλάστες από υμένα ανθρώπων με ρευματοειδή αρθρίτιδα καλλιεργήθηκαν και στη συνέχεια διεγέρθηκαν με μια χημική ένωση που διεγείρει την παραγωγή φλεγμονωδών μεσολαβητών. Η χορήγηση του JWH133 κατέστειλε με δοσοεξαρτώμενο τρόπο την παραγωγή των μεσολαβητών της φλεγμονής.

Ανασκόπηση La Porta C et al, 2014

Μια ανασκόπηση έδειξε ότι το ενδοκανναβινοειδές σύστημα επηρεάζει τον πόνο της οστεοαρθρίτιδας και ότι τα κανναβινοειδή μπορεί να είναι καθοριστικοί στόχοι για την διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας. Το ενδοκανναβινοειδές σύστημα ελαττώνει τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις και τον πόνο και βοηθά στη διατήρηση της υγείας των οστών και των αρθρώσεων (La Porta C et al, 2014).

Μελέτη Krustev E et al, 2014

Στη μελέτη αυτή δοκιμάστηκε σε ποντικούς η δράση του συνθετικού αναστολέα URB597, ενός ενζύμου (FAAH) που αποικοδομεί το ενδοκανναβινοειδές ανανταμίδιο, χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο φλεγμονώδους αρθροπάθειας.

Η αναστολή του ενζύμου είχε ως αποτέλεσμα αύξηση των επιπέδων του ανανταμιδίου [Krustev E et al, 2014].

Ο URB597, σε χαμηλές δόσεις, μείωσε την φλεγμονή και την υπεραιμία και βελτίωσε τα όρια του φορτίου των οπίσθιων ποδιών των υποκειμένων της μελέτης.

Οι συγγραφείς της μελέτης αυτής συνεπέραναν : «Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης υποδηλώνουν ότι το ενδοκανναβινοειδές σύστημα των αρθρώσεων μπορεί να αξιοποιηθεί για να μειώσει τις οξείες φλεγμονώδεις αντιδράσεις και τον συνεπακόλουθο πόνο».

Μελέτη Kong Y et al, 2016

Σε μία μελέτη του 2016 διερευνήθηκαν οι επιδράσεις του συνθετικού κανναβινοειδούς WIN-55,212-2 mesylate (WIN-55) στην έκφραση του syndecan-1 και ADAMTS-4, καθώς και η δραστικότητα του ADAMTS-4 σε μη διεγερμένα και από IL-1β διεγερμένα οστεοαρθρικά χονδροκύτταρα [Kong Y et al, 2016].

Τα πρωτογενή οστεοαρθρικά ανθρώπινα χονδροκύτταρα υποβλήθηκαν σε αγωγή με WIN-55 παρουσία ή απουσία ανταγωνιστών του υποδοχέα της IL-1β και των κανναβινοειδών.  

Οι υποδοχείς των κανναβινοειδών CB1 και CB2 εκφράστηκαν σε ανθρώπινα οστεοαρθρικά χονδροκύτταρα. Επιπλέον, ο εκλεκτικός ανταγωνιστής CB2, JTE907 κατήργησε την ανασταλτική επίδραση του WIN-55 στη δραστικότητα του ADAMTS-4.

Το WIN55 αναστέλλει την έκφραση του syndecan-1 και η υπερέκφραση του syndecan-1 αντιστρέφει την ανασταλτική επίδραση του WIN-55 στη δραστηριότητα του ADAMTS-4 σε μη διεγερμένα και διεγερμένα με IL-1β ανθρώπινα οστεοαρθρικά χονδροκύτταρα.  

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα κανναβινοειδή απενεργοποίησαν τις συνδεδεμένες με την αρθρίτιδα ενζυμικές πρωτεΐνες, επιβραδύνοντας την φθορά του χόνδρου. Παρά το γεγονός ότι δεν έχει σημαντική επίδραση στη δραστηριότητα του προαγωγέα του γονιδίου syndecan-1, το WIN-55 μείωσε σημαντικά την σταθερότητα του mRNA του syndecan-1 μέσω των CB2 υποδοχέων.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ : Η παρούσα μελέτη παρέχει τα πρώτα in vitro αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν ότι το συνθετικό κανναβινοειδές WIN-55 αναστέλλει την δραστηριότητα του ADAMTS-4 σε μη διεγερμένα και διεγερμένα με IL-1β ανθρώπινα οστεοαρθρικά χονδροκύτταρα με μείωση της σταθερότητας του mRNA/έκφραση syndecan-1 μέσω των CB2 υποδοχέων.

Αυτό υποδηλώνει έναν νέο μηχανισμό μέσω του οποίου τα κανναβινοειδή μπορούν να αποτρέψουν την καταστροφή του χόνδρου στην ΟΑ. Επιπλέον, παρέχει επίσης νέες ιδέες για τις φαρμακολογικές επιδράσεις των συνθετικών κανναβινοειδών στην ΟΑ.

Μελέτη Philpott HT et al, 2017

Σε αρουραίους με πειραματική οστεοαρθρίτιδα η προφυλακτική χορήγηση της CBD πρόλαβε την ανάπτυξη του αρθρικού πόνου και είχε νευροπροστατευτική δράση, ένδειξη ότι η CBD είναι ασφαλής και χρήσιμη θεραπευτική επιλογή για την αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου της οστεοαρθρίτιδας (Philpott HT et al, 2017).

Ερευνα που παρουσιάστηκε στο Ετήσιο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ρευματολογίας (EULAR 2019, Μαδρίτη, Ισπανία)

Πρόσφατη έρευνα για την χρήση της ιατρικής κάνναβης στα ρευματικά νοσήματα παρουσιάστηκε στο Ετήσιο Συνέδριο Ρευματολογίας (EULAR 2019) στη Μαδρίτη της Ισπανίας με τίτλο «Patients’ Perceptions and Use of Medical Marijuana».

Στην έρευνα αυτή 1.059 ενήλικες ηλικίας ≥19 ετών με διάγνωση φλεγμονώδους αρθρίτιδας ή οστεοαρθρίτιδας κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο online με 77 στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων ερωτήσεων που αφορούσαν τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά, την κατάσταση της υγείας τους και την τρέχουσα θεραπευτική αγωγή, την CBD και την μαριχουάνα για ιατρική χρήση (MMU), τις γνώσεις και την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με την CBD και την MMU.

Οι ασθενείς της έρευνας είχαν οι περισσότεροι ρευματοειδή αρθρίτιδα (46%), αλλά και άλλες διαγνώσεις, όπως οστεοαρθρίτιδα (22,1%), ψωριασική αρθρίτιδα (9,3%), ινομυαλγία (8,7%) και αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα (4,7%).

Περισσότεροι από τους μισούς (57%) ασθενείς δήλωσαν ότι είχαν δοκιμάσει προϊόντα για ιατρική χρήση CBD ή μαριχουάνας, εκ των οποίων το 62% έκανε καθημερινή χρήση.

Οι περισσότεροι ασθενείς  που είχαν χρησιμοποιήσει MMU (97,1%) και/ή CBD (93,7%) ανέφεραν ότι ανακουφίσθηκαν από τα συμπτώματά τους. Οι περισσότεροι ασθενείς ανέφεραν επίσης βελτίωση της κατάστασής τους (96,1% και 93,1%, αντίστοιχα). Οι λόγοι στους οποίους οι περισσότεροι ασθενείς στράφηκαν σε MMU ή CBD ήταν η ανακούφιση από τον πόνο (96,1% και 95,4% αντίστοιχα) ή διαταραχές του ύπνου (75,7% και 54,4% αντίστοιχα).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Ως φυσικά αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτικά, τα κανναβινοειδή μπορούν να μειώσουν τον πόνο και το οίδημα των αρθρώσεων σε περιπτώσεις αρθρίτιδας. Μπορούν επίσης να περιορίσουν την καταστροφή των αρθρώσεων και την επιδείνωση της νόσου σε φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Πάντως, χρειάζονται πολλές ακόμη μελέτες, ειδικά σε μεγάλο αριθμό ασθενών, για να κατανοηθούν πλήρως οι επιπτώσεις της κανναβιδιόλης και άλλων θεραπειών που βασίζονται στη κάνναβη στα συμπτώματα της ΡΑ.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ειδικευμένων ή οικογενειακών γιατρών αγνοεί την δυνατότητα των κανναβινοειδών να θεραπεύουν την αρθρίτιδα. Ο λόγος είναι ότι η έλλειψη επίσημων οδηγιών και ειδικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων εμποδίζει τους Επαγγελματίες Υγείας να αξιολογήσουν τελικά τις εμπειρίες των ασθενών που θεραπεύονται με κάνναβη.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΝΝΑΒΗ ΚΑΙ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

• Malfait AM, Gallily R, Sumariwalla PF, et al. The nonpsychoactive cannabis constituent cannabidiol is an oral anti-arthritic therapeutic in murine collagen-induced arthritis. Proc Natl Acad Sci USA. 2000;97:9561
• Blake DR, Robson P, Ho M, Jubb RW, McCabe CS. Preliminary assessment of the efficacy, tolerability and safety of cannabis-based medicine (Sativex) in the treatment of pain caused by rheumatoid arthritis. Rheumatology 2006;45(1):50-52.
• Cox ML, Haller VL, Welch SP. Synergy between ∆9-   tetrahydrocannabinol and morphine in the arthritic rat. Eur J Pharm 2007;567:125-130.
• Schuelert N, McDougall JJ. Cannabinoid-mediated antinociception is enhanced in rat osteoarthritic knees. Arthritis & Rheumatism 2008; 58:145-153.
• Richardson D, Pearson RG, Kurian N, Larif ML, Garle MJ, et al. Characterisation of the cannabinoid receptor system in synovial tissue and fluid in patients with osteoarthritis and rheumatoid arthritis. Arthritis Research & Therapy 2008, 10:R43

• Gowran A, McKayed K, Kanichai M, White C, Hammadi N, Campbell V. Tissue Engineering of Cartilage; Can Cannabinoids Help? Pharmaceuticals (Basel). 2010 Sep 6;3(9):2970-2985.
• Schuelert N, Johnson MP, Oskins JL, Jassal K, et al. Local application of the endocannabinoid hydrolysis inhibitor URB597 reduces nociception in spontaneous and chemically induced models of osteoarthritis. Pain 2011;152:975-981.

• Huggins JP, Smart TS, Langman S, Taylor L, Young T. An efficient randomized, placebocontrolled clinical trial with the irreversible fatty acid amide hydrolase-1 inhibitor PF- ISSUE BRIEF 7 04457845, which modulates endocannabinoids but fails to induce effective analgesia in patients with pain due to osteoarthritis of the knee. Pain 2012; 153 :1837-1846.
• James J. Burston, Devi Rani Sagar, Pin Shao, Mingfeng Bai, Emma King, Louis Brailsford, Jenna M. Turner, Gareth J. Hathway, Andrew J. Bennett, David A. Walsh, David A. Kendall, Aron Lichtman, Victoria Chapman. Cannabinoid CB2 Receptors Regulate Central Sensitization and Pain Responses Associated with Osteoarthritis of the Knee Joint. PLoS ONE, 2013; 8 (11): e80440
• Fukuda S, Kohsaka H, Takayasu A, Yokoyama W, et al. Cannabinoid receptor 2 as a potential therapeutic target in rheumatoid arthritis. BMC Musculoskeletal Disorders 2014, 15:275.
• La Porta C, Bura SA, Negrete R, Maldonado R. Involvement of the endocannabinoid system in osteoarthritis pain. Eur J Neurosci.  2014 Feb;39(3):485-500.

• Krustev E, Reid A, McDougall JJ. Tapping into the endocannabinoid system to ameliorate acute inflammatory flares and associated pain in mouse knee joints. Arthritis Research & Therapy 2014, 16:437
• Ying Kong, Wanchun Wang, Changjie Zhang, Yi Wu, Yang Liu and Xiaorong Zhou. Cannabinoid WIN-55,212-2 mesylate inhibits ADAMTS-4 activity in human osteoarthritic articular chondrocytes by inhibiting expression of syndecan-1. Mol Med Rep. 2016 Jun; 13(6): 4569–4576.
• Philpott HT, OʼBrien M, McDougall JJ Attenuation of early phase inflammation by cannabidiol prevents pain and nerve damage in rat osteoarthritis.΄Pain. 2017 Dec;158(12):2442-2451.