Σχιζοφρένεια

ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ KAI KANNABH

Η τρέχουσα φαρμακολογική θεραπεία για την σχιζοφρένεια είναι μόνο εν μέρει αποτελεσματική και κυρίως για θετικά συμπτώματα.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΝΝΑΒΗΣ ΜΕ ΤΙΣ ΨΥΧΩΣΕΙΣ

Η συσχέτιση της χρήσης της κάνναβης με τις ψυχώσεις είναι γνωστή στις επιδημιολογικές μελέτες και η σχέση δόσης -απόκρισης αναφέρεται σταθερά με αναλογίες πιθανότητας 3,90 (95% CI, 2,84 έως 5,34) για τον κίνδυνο σχιζοφρένειας σε βαρείς χρήστες κάνναβης.

Ωστόσο, η χρήση στελεχών κάνναβης με υψηλή περιεκτικότητα σε CBD έχει συσχετιστεί με λιγότερα ψυχωσικά συμπτώματα [Schubart CD et al, 2011].

Ενώ η THC παράγει οξέα συμπτώματα παρόμοια με ψυχωσικά σε υγιείς εθελοντές, η προεπεξεργασία με CBD μειώνει τα επαγόμενα από ΤΗC ψυχωσικά συμπτώματα και τις γνωστικές διαταραχές [Martin-Santos R et al, 2012; Englund A et al, 2013; Bhattacha ryya S et al, 2010].

Οι ευεργετικές δράσεις της CBD στη γνωστική λειτουργία σε ασθενείς με σχιζοφρένεια είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς τα γνωστικά ελλείμματα είναι κοινά στη σχιζοφρένεια (έως και 75% -85% των ασθενών), συνήθως προηγούνται άλλων συμπτωμάτων και ανταποκρίνονται ελάχιστα στις διαθέσιμες φαρμακολογικές θεραπείες.

Τις τελευταίες δεκαετίες, αυξανόμενα στοιχεία δείχνουν ότι στη σχιζοφρένεια υπάρχουν ανωμαλίες του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος [Fakhoury M, 2017].

Ωστόσο, οι τρέχουσες μελέτες σχετικά με τις πιθανές θεραπευτικές δράσεις της CBD στη σχιζοφρένεια δεν είναι καθοριστικές και ο μηχανισμός δράσης είναι ελάχιστα κατανοητός. Οι αποκλίσεις στα κλινικά αποτελέσματα θα μπορούσαν να σχετίζονται με διαφορετικές δόσεις CBD, στάδια της ψύχωσης ή πιθανώς ετερογένεια της ίδιας της νόσου (σχιζοφρένειας).

Εκτός από τις πιθανές θεραπευτικές δράσεις της CBD στην σχιζοφρένεια, η CBD μπορεί επίσης να έχει κάποιο ρόλο στην πρόληψη ή τη θεραπεία της ψύχωσης που σχετίζεται με την ψυχαγωγική χρήση της κάνναβης σε ευάλωτα άτομα.

Αντίθετα με την THC, η CBD μπορεί να είναι ευεργετική για την πρόληψη της ψύχωσης και την μείωση των συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας. Ενώ η THC φαίνεται ότι προκαλεί ψυχωσικά επεισόδια, ειδικά σε άτομα με σχιζοφρένεια, η CBD έχει αντίθετα, αντιψυχωσικά αποτελέσματα.

Όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν ότι η CBD αποτελεί φυσική εναλλακτική λύση έναντι των αντιψυχωσικών φαρμάκων, αλλά με πολύ λιγότερες παρενέργειες .

Τα άτομα που πάσχουν από ψύχωση μπορεί να παράγουν μεγάλες ή πολύ μικρές ποσότητες κανναβινοειδών από υπερδραστήριους υποδοχείς της ντοπαμίνης.

Η CBD είναι ηπιότερη από τα ενδογενή κανναβινοειδή και βοηθά στην αποκατάσταση της ισορροπίας των κανναβινοειδών στον εγκέφαλο. Βοηθά επίσης στη μείωση της φλεγμονής, η οποία συχνά είναι αυξημένη στη σχιζοφρένεια. Η THC, από την άλλη πλευρά, είναι ισχυρότερη από τα ενδογενή κανναβινοειδή (ανανταμίδιο και 2-AG) και, με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να προκαλέσει ψύχωση.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ ΣΤΗ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ

Ο ακριβής μηχανισμός δράσης των αντιψυχωσικών ιδιοτήτων της CBD εξακολουθεί να είναι άγνωστος. Σε αντίθεση με άλλα αντιψυχωσικά φάρμακα, η CBD δεν επηρεάζει σημαντικά τους ντοπαμινεργικούς νευρώνες και σε αντίθεση με την THC, δεν δεσμεύεται στους υποδοχείς των κανναβινοειδών.

Ωστόσο, η CBD αυξάνει τα επίπεδα του ανανταμιδίου του CSF, έναν από τους κύριους συνδέτες των ενδοκανναβινοειδών, παρεμποδίζοντας το αποδομητικό ένζυμο, υδρολάση αμιδίου λιπαρού οξέος ή ανταγωνιζόμενη τους μεταφορείς του ενδοκυττάριου ανανταμιδίου.  

Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι τα επίπεδα του ανανταμιδίου συσχετίζονται αρνητικά με την βαρύτητα των ψυχωσικών συμπτωμάτων, ενώ τα αυξημένα επίπεδα του ανανταμιδίου σε ψυχασθενείς που θεραπεύονται με CBD συσχετίζονται με την κλινική βελτίωση. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι η CBD συμβάλλει στην ανακούφιση της ψύχωσης αυξάνοντας τα ενδογενή επίπεδα του ανανταμιδίου. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να επιβεβαιωθεί αυτό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΝΝΑΒΗ ΚΑΙ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ

Μελέτη Zuardi et al, 1995

ü . J Clin Psychiatry. 1995; 56: 485-486.

Η πρώτη αναφορά περί χρήσης της CBD ως αντιψυχωσικής φαρμακευτικής αγωγής έγινε το 1995 από τους Zuardi και συν. [Zuardi AW et al, 1995].

Σ’ αυτή τη μελέτη, μια 19χρονη γυναίκα με σχιζοφρένεια υποβλήθηκε σε θεραπεία με CBD μέχρι 1500 mg ημερησίως για 4 εβδομάδες, η οποία οδήγησε σε βελτίωση των οξέων ψυχωσικών συμπτωμάτων.

Μελέτη Zuardi AW et al, 2006

Μία μελέτη του 2006 που εξέτασε τις επιδράσεις της CBD ως μονοθεραπεία σε τρείς ασθενείς με ανθεκτική στη θεραπεία σχιζοφρένεια έδειξαν ότι μόνον ένας ασθενής είχε βελτίωση [Zuardi AW et al, 2006].

Μελέτη Zuardi AW et al, 2009

Μια μεταγενέστερη μελέτη διάρκειας 4 εβδομάδων για τα αντιψυχωσικά αποτελέσματα της CBD (έως 400 mg/ημέρα, σε ευέλικτες δόσεις) σε 6 άτομα με νόσο του Πάρκινσον έδειξε βελτίωση των ψυχωσικών συμπτωμάτων [Zuardi AW et al, 2009].

Μελέτη Leweke FM et al, 2012

Το 2012, οι Leweke και συν. δημοσίευσαν την πρώτη διπλή τυφλή ελεγχόμενη κλινική δοκιμή για τα θεραπευτικά αποτελέσματα της CBD (600-800 mg ημερησίως για 4 εβδομάδες) σε σύγκριση με την αμισουλπρίδη (ένα αντιψυχωσικό φάρμακο) σε οξεία ψύχωση σε άτομα με σχιζοφρένεια (N = 42) [Leweke FM et al, 2012].

Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η CBD είναι εξίσου αποτελεσματική με την αμισουλπρίδη για την θεραπεία των ψυχωσικών συμπτωμάτων και έχει λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες (πυραμιδικά συμπτώματα, αύξηση βάρους). Ακόμα, μείωσε την κατανομή του ανανταμιδίου παρεμποδίζοντας το FAAH, στην οποία οφείλονταν τα ευεργετικά της αποτελέσματα.

Μελέτη McGuire P et al, 2018

Σε μία μελέτη χρησιμοποιήθηκε CBD ως συμπληρωματικό φάρμακο για την θεραπεία της οξείας ψύχωσης σε άτομα με σχιζοφρένεια ή άλλες μη συναισθηματικές ψυχωσικές διαταραχές. Oι συμμετέχοντες (N = 88) έλαβαν είτε CBD 1. 000 mg ημερησίως (σε δύο διηρημένες δόσεις) είτε εικονικό φάρμακο επιπλέον των συνήθων αντιψυχωσικών φαρμάκων για 6 εβδομάδες [McGuire P et al, 2018].

Σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου, οι ασθενείς που έλαβαν CBD έδειξαν μεγαλύτερη βελτίωση των θετικών ψυχωσικών συμπτωμάτων κατά την διάρκεια της θεραπείας. Ακόμα, παρουσίασαν μια τάση βελτίωσης της γνωστικής τους λειτουργίας και σημαντική βελτίωση της ταχύτητας κίνησης σε σύγκριση με τους μάρτυρες.

Μελέτη Boggs DL et al, 2018

Σε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο διάρκειας 6 εβδομάδων διερευνήθηκαν οι δράσεις της CBD 600 mg ημερησίως (σε δύο διηρημένες δόσεις) σε σύγκριση με εικονικό φάρμακο, σε άτομα με χρόνια σχιζοφρένεια.

Η μελέτη έδειξε ότι δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ CBD και εικονικού φαρμάκου στα ψυχωτικά συμπτώματα ή τις γνωστικές επιδόσεις [Boggs DL et al, 2018].

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΝΝΑΒΗ ΚΑΙ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ

ü Schubart CD, Sommer IE, van Gastel WA, et al. Cannabis with high cannabidiol content is associated with fewer psychotic experiences. Schizophr Res. 2011;130:216-221.

ü Martin-Santos R, Crippa JA, Batalla A, et al. Acute effects of a single, oral dose of d9-tetrahydrocannabinol (THC) and cannabidiol (CBD) administration in healthy volunteers. Curr Pharm Des. 2012;18:4966-4979.

ü Englund A, Morrison PD, Nottage J, et al. Cannabidiol inhibits THC-elicited paranoid symptoms and hippoc ampal-dependent memory impairment. J Psychopharmacol. 2013;27:19-27.

ü Bhattacha ryya S, Morrison PD, Fusar-Poli P, et al. Opposite effects of delta-9-tetrahydrocannabinol and cannabidiol on human brain function and psychopathology. Neuropsychopharmacology. 2010;35:764-774.

ü Fakhoury M. Role of the endocannabinoid system in the pathophysiology of schizophrenia. Mol Neurobiol. 2017; 54:768-778

ü Zuardi AW, Morais SL, Guimaraes FS, Mechoulam R.  Antipsychotic effect of cannabidiol

ü Zuardi AW, Hallak JE, Dursun SM, Morais SL, Sanches RF,  Musty RE, Crippa JA. Cannabidiol monotherapy for treatment-resistant schizophrenia. J Psychopharmacol. 2006 Sep;20(5):683-6. Epub 2006 Jan 9.

ü Zuardi AW, Cripp JA, Hallak JE, et al. Cannabidiol for the treatment of psychosis in Parkinson disease. J Psychopharmacol. 2009; 23:979-983.

ü Leweke FM, Piomelli D, Pahlisch F et al. Cannabidiol enhances anandamide signaling and alleviates psychotic symptoms of schizophrenia. Transl Psychiatry. 2012;2:e94.

ü McGuire P, Robson P, Cubala WJ et al. Cannabidiol (CBD) as an adjunctive therapy in schizophrenia: a multicenter randomized controlled trial. Am J Psychiatry. 2018;175;223-231.

Boggs DL, Suit T, Gupta A, et al. The effects of cannabidiol (CBD) on cognition and symptoms in outpatients with chronic schizophrenia: a randomized placebo controlled trial. Psychopharmacology (Berl). 2018;235:1923-1932.