- ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
-
by Κων. Θ. Τέμπος
ΣΥΝΔΡΟΜΟ DRAVET
Τι είναι το σύνδρομο Dravet
Το σύνδρομο Dravet (σοβαρή μυοκλονική επιληψία της βρεφικής ηλικίας, SMEI) είναι μια μορφή επιληψίας στα παιδιά και τους ενήλικες και απειλητικό για την ζωή, ιδίως λόγω της εμφάνισης μειζόνων κρίσεων.
Το σύνδρομο Dravet οφείλεται σε ελαττώματα των γονιδίων που απαιτούνται για την σωστή λειτουργία των κυττάρων του εγκεφάλου.
Κλινικά συμπτώματα
Το σύνδρομο Dravet εκδηλώνεται με επιληπτικές κρίσεις που αρχίζουν το πρώτο έτος της ζωής και συχνά συνδέονται με εμπύρετους σπασμούς.
Αργότερα, παρουσιάζονται άλλα είδη επιληπτικών κρίσεων, όπως η επιληπτική κατάσταση (status epilepticus – συνεχείς σπασμοί που χρειάζονται επείγουσα ιατροφαρμακευτική αντιμετώπιση). Από το δεύτερο έτος της ζωής η ανάπτυξη του παιδιού αρχίζει να μειώνεται ή να αντιστρέφεται, οδηγώντας σε μείωση των νοητικών και κινητικών του δεξιοτήτων.
ΚΑΝΝΑΒΙΔΙΟΛΗ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DRAVET
Η CBD έχει χαρακτηρισθεί «ορφανό» φάρμακο
Στις 15/10/2014 χορηγήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Εταιρεία GW Pharma Ltd (Ηνωμένο Βασίλειο) ο χαρακτηρισμός του ορφανού φαρμάκου (EU/3/14/1339) για την CBD για την θεραπεία του συνδρόμου Dravet.
Η CBD έχει εγκριθεί από την FDA για το σύνδρομο Dravet
Η φαρμακοτεχνική μορφή της καθαρής κανναβιδιόλης (CBD, Epidiolex) της GW Pharmaceuticals ήταν η πρώτη θεραπεία που εγκρίθηκε από την FDA για τις επιληπτικές κρίσεις που σχετίζονταν με DS ≥ 2 ετών τον Ιούνιο του 2018, ακολουθούμενη από την έγκριση της στιριπεντόλης (stiripentol) από την FDA ως επικουρική θεραπεία με κλοβαζάμη τον Αύγουστο του 2018.
Πως δρα η κανναβιδιόλη στο σύνδρομο Dravet
Η CBD έχει αντιεπιληπτική δράση in vitro, σε μοντέλα ζώων και σε μοντέλο ποντικού DS [16, 17, 18]. Σε φυσιολογικές συγκεντρώσεις δεν δεσμεύεται άμεσα με ή δεν ενεργοποιεί τους CB1 ή CB2 υποδοχείς των κανναβινοειδών [20, 21, 22].
Στο σύνδρομο Dravet, η CBD πιστεύεται ότι δρα σε μια πρωτεΐνη «κανάλι» που υπάρχει στα μιτοχόνδρια (VDAC1). Τα κανάλια αυτά παίζουν ρόλο στην κίνηση του ασβεστίου στα κύτταρα, η οποία με την σειρά της είναι σημαντική για την μετάδοση των ηλεκτρικών σημάτων σε μερικά νευρικά κύτταρα.
Καθώς οι κρίσεις προκαλούνται από αυξημένη ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο, εάν αλλάξει η δράση του VDAC1 θα μειωθούν ή θα αποτραπούν οι επιληπτικές κρίσεις που χαρακτηρίζουν το σύνδρομο Dravet.
Μελέτη Devinsky O et al, 2016
Σε 214 παιδιατρικούς ασθενείς με επιληψία ανθεκτική στην θεραπεία κατά την παιδική ηλικία (20% των οποίων είχαν DS) η θεραπεία με CBD μείωσε την συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων, χωρίς σημαντικές επιπλοκές [Devinsky O et al, 2016].
Μελέτη Devinsky O et al, 2017
Μια μελέτη, διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο (GWPCARE1 Part B) διάρκειας 14 εβδομάδων σε ασθενείς με DS έδειξε σημαντική μείωση της συχνότητας των σπασμών με την CBD έναντι του εικονικού φαρμάκου, με υψηλότερα ποσοστά ανεπιθύμητων ενεργειών (συμπεριλαμβανομένης της υπνηλίας και διάρροιας) και αναστρέψιμες αυξήσεις των ηπατικών ενζύμων [Devinsky O et al, 2017].
Μελέτη Szaflarski JP et al, 2018
Σε μία μελέτη σε 607 ασθενείς με επιληψία ανθεκτική στη θεραπεία, η προσθήκη κανναβιδιόλης σε δόσεις 25-50 mg/kg ημερησίως μείωσε κατά μέσο όρο τις μηνιαίες σπασμωδικές κρίσεις κατά 51% και τις συνολικές επιληπτικές κρίσεις κατά 48% μετά από 12 εβδομάδες [Szaflarski JP et al, 2018].
Μελέτη Devinsky O et al, 2018
Σε μια τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη (GWPCARE1 Part B) σε ασθενείς με σύνδρομο Dravet (DS) η προσθήκη κανναβιδιόλης μείωσε σημαντικά τις επιληπτικές κρίσεις.
Οι ασθενείς που ολοκλήρωσαν την μελέτη GWPCARE1 μέρος Α ή μέρος Β ή μια δεύτερη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη GWPCARE2 συμμετείχαν σε μακροχρόνια ανοιχτή μελέτη επέκτασης (GWPCARE5).
Στη μελέτη αυτή επέκτασης οι ασθενείς με ανθεκτικό στη θεραπεία DS που έλαβαν πόσιμο διάλυμα υψηλής καθαρότητας CBD (100 mg/mL) σε δόσεις έως 30 mg/ kg/ημέρα είχαν κλινικά σημαντικές μειώσεις της συχνότητας των επιληπτικών κρίσεων, χωρίς σημαντικές επιπλοκές.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΝΝΑΒΗ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DRAVET
ü [Devinsky O, Marsh E, Friedman D, et al. Cannabidiol in patients with treatment‐resistant epilepsy: an open‐label interventional trial. Lancet Neurol. 2016;15:270–8].
ü Devinsky O, Cross JH, Laux L, et al. Trial of cannabidiol for drug ‐ resistant seizures in the Dravet syndrome. N Engl J Med. 2017; 376:2011–20.
ü Szaflarski JP, Bebin EM, Comi AM, et al. Long‐term safety and treatment effects of cannabidiol in children and adults with treatment‐resistant epilepsies: Expanded access program results. Epilepsia. 2018;59:1540‐8.
ü Devinsky O, Nabbout R, Miller I, Laux L, Zolnowska M, Wright S, Roberts C. Long-term cannabidiol treatment in patients with Dravet syndrome: An open-label extension trial. Epilepsia. 2019 Feb;60(2):294-302.